W ten sposób papież zareagował na absurdalne i bezpodstawne oskarżenia wysuwane przez Pietro Orlandiego, brata zaginionej w 1983 r. Emanueli, której los pozostaje do dziś nieznany. W wystąpieniu telewizyjnym Orlandi, wypowiadając się na temat porwania siostry, insynuował – bez żadnych dowodów, a tylko na podstawie sugestii domniemanych porywaczy – że w tle porwania mogło być wykorzystywanie nieletnich w Kościele, a w sprawę mógł być zamieszany sam papież. Te oskarżenia skomentował Andrea Tornielli, dyrektor mediów watykańskich, na łamach L’Osservatore Romano. „Jakie ma dowody?” – pyta. – „Żadnych. Wskazówki? Kompletnie nic. Zeznania z drugiej lub trzeciej ręki? Ani cienia. Tylko anonimowe oszczercze oskarżenia”. „To czyste szaleństwo” – stwierdza Tornielli i dodaje, że „ta medialna masakra smuci i przeraża, raniąc serca milionów zarówno wierzących, jak i niewierzących”.

Tajemnicze zniknięcie

Haniebna kampania przeciwko Janowi Pawłowi II sprawiła, że wróciłem myślami do wydarzeń sprzed 40 lat. Od 1981 r. pracowałem w L’Osservatore Romano w Watykanie i codziennie chodziłem tam do pracy. Czasami spotykałem dziewczynę, która zmierzała do szkoły znajdującej się poza Watykanem – była to jedna z córek pracownika prefektury Domu Papieskiego, Ercole Orlandiego, który wraz z rodziną mieszkał na terenie Watykanu. Latem 1983 r., gdy Jan Paweł II przebywał w Polsce, włoskie media podały informację o zaginięciu nastolatki – dziewczyny, którą spotykałem w Watykanie. 22 czerwca po południu Emanuela udała się do szkoły muzycznej, znajdującej się w centrum Rzymu, i już nie wróciła do domu. Po wyjściu ze szkoły zadzwoniła do siostry z budki telefonicznej i powiedziała, że się spóźni, bo autobus nie przyjeżdża, ale zatrzymał ją jakiś mężczyzna i zaproponował jej dobrze płatną pracę. Gdy córka nie wróciła na noc, Orlandi poinformował policję o zaginięciu córki. Dla rodziny był to okres pełnego napięcia oczekiwania na jakąkolwiek wiadomość o Emanueli. Sprawą zajmowała się włoska policja i nikt nie kojarzył zniknięcia dziewczyny z Watykanem.

Interwencje papieża

Na początku Watykan nie był zaangażowany w sprawę, ale sytuacja się zmieniła, gdy po powrocie z Polski Jan Paweł II wystąpił z apelem w sprawie Emanueli – w niedzielę 3 lipca 1983 r., po modlitwie Anioł Pański, wyraził swoją bliskość z jej rodzicami, „nie tracąc nadziei w sens człowieczeństwa tych, którzy są odpowiedzialni za tę sprawę”. Papież przez cały czas był blisko rodziny Orlandich i interesował się losem ich córki; w ciągu niecałego roku aż osiem razy zwracał się z apelami o uwolnienie Emanueli. Zapewnił pracę jej bratu Pietro w Banku Watykańskim. W wigilię Bożego Narodzenia 1983 r., pierwszego bez Emanueli, Ojciec Święty udał się do ich mieszkania. Mama dziewczynki, Maria Pezzano, nigdy o tym nie zapomniała, czego dowodem był jej udział w beatyfikacji Jana Pawła II. „Nie mogło mnie tu zabraknąć” – powiedziała w wywiadzie dla dziennika Corriere della Sera, ponadto ujawniła szczególne związki jej rodziny z papieżem: „Był blisko nas, kiedy żył, a mam nadzieję, że teraz, z góry, błogosławiony, może dokonać cudu i dać mi radość ponownego objęcia mojej córki”.

Międzynarodowy spisek

Po pierwszym apelu papieża do Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej zadzwoniła anonimowa osoba, która mówiła z „łamanym” angielskim akcentem (z tego powodu pisano o niej jako o „Amerykaninie”). Rozmówca przedstawił się jako członek organizacji, która porwała dziewczynę. Domagał się w zamian za jej uwolnienie wypuszczenia z więzienia Alego Agcy, zamachowca z placu św. Piotra. Ta sama osoba zadzwoniła następnie do domu rodziny Orlandich i odtworzyła nagranie głosu, który miał być głosem Emanueli. Dlatego przez długi czas wierzono, że porwanie dziewczynki to jakaś międzynarodowa intryga.

Watykan dementuje

Śledztwo dotyczące Emanueli prowadzone przez włoskie organy śledcze nie doprowadziło do rozwiązania zagadki jej zniknięcia. Z tego też powodu do sprawy porwania dziewczyny powracał ciągle jej brat Pietro. Podejmował on własne inicjatywy, które były nagłaśniane w mediach. Orlandi zarzucał Watykanowi głównie to, że nie zrobił wszystkiego, co było możliwe. Jego obecne zarzuty nie są czymś nowym – tak było również pod koniec pontyfikatu Benedykta XVI. Wtedy ks. Federico Lombardi, szef watykańskiego Biura Prasowego, wydał 4 kwietnia 2012 r. specjalną notę dotyczącą zaginięcia Emanueli Orlandi. Przypomniał w niej wszystkie działania Stolicy Apostolskiej i jej przedstawicieli, które miały pomóc włoskim śledczym w rozwiązaniu tej sprawy. Jak napisał: „Istota sprawy polega na tym, że niestety Watykan nie miał żadnych konkretnych elementów przydatnych do rozwiązania sprawy, które mógłby przekazać śledczym. (...) Przypisywanie znajomości tajemnic związanych z samym porwaniem przez osoby należące do instytucji watykańskich, bez podania nazwisk, nie jest wiarygodne ani uzasadnione; czasami wydaje się, że jest to prawie alibi w obliczu przygnębienia i frustracji z powodu niemożności poznania prawdy”. Ksiądz Lombardi podkreślił, że Watykan nie ma na ten temat żadnych „tajemnic” do ujawnienia i z tego powodu „dalsze utrzymywanie tego jest całkowicie nieuzasadnione”.

Nie możemy być bierni

Absurdalne oskarżenia wysuwane przez Orlandiego spowodowały żywą reakcję włoskich katolików, którzy zrozumieli, że w kampanii mającej na celu skompromitowanie św. Jana Pawła II nie chodzi jedynie o poznanie prawdy o zaginięciu dziewczyny. Warto zacytować słowa dyrektora włoskiego Radia Maryja, o. Livio Fanzagi: „Z radością przyjęliśmy słowa Franciszka po modlitwie Regina Caeli, który napiętnował atak na postać św. Jana Pawła II jednoznacznymi słowami: «zarzuty obraźliwe i bezpodstawne». Nie można jednak lekceważyć tego, co się stało, gdyż chodzi o sprawę bardzo poważną. W rzeczywistości jest to atak na Kościół katolicki i papiestwo, uderzający w jedną z najbardziej znaczących postaci. (...) Musimy zdać sobie sprawę, że Kościół katolicki jest atakowany przez siły zła, pochodzące z różnych źródeł, ale zjednoczone między sobą. Nie można dłużej znosić tego biernie – musi zostać ożywiony katolicki opór duchowy poprzez kapilarną sieć maryjnych grup modlitewnych”.